نظم و نگهداری

روش 5S راحت ترین روش برای ایجاد نظم و ترتیب در منزل است. در این روش نه تنها خانه تمیز، زیبا و شیک می شود، بلکه وسایل سر جای خودش قرار می گیرد که براحتی و در زمان کوتاه آنها را پیدا می کنید. روش 5S توسط ژاپنی ها اختراع شده است که بر پایه واژه های ساماندهی (Seiri)، نظم و‏ تر‏تیب (Setion)، پاکیزه‌سازی (Sesio)، استانداردسازی (Seiketsu) و انضباط (Shitsuke) قرار دارد. در ساماندهی باید وسایل و لوازم خانه را سر و سامان بدهید. برای نظم و ترتیب دادن باید هر وسیله را در جای خودش قرار دهید. در تمیز کردن باید لکه ها، چربی ها، گرد و غبار و آشغال ها را از خانه خارج کنید. در استاندارد سازی برای هر قسمت اشپزخانه از دستمال مخصوص استفاده کنید. ملحفه سفید را فراموش نکنید. در انضباط باید هر وسیله را در جای خودش قرار دهید. 
در زیر تمامی این قواعد را شرح می دهیم. شاید برای نظم دادن به خانه شما بهترین راه حل باشد!

اصل اول: ساماندهی خانه

اولین قدم در سیستم مدیریت ۵S، ساماندهی است که در آن باید وسایل و لوازم خانه را سر و سامان بدهید. در این مرحله باید تمامی وسایل ضروری را از وسایل غیر ضروری جدا کنید. به سر وقت کمد لباس ها بروید. براساس فصل، لباس های زمستان و تابستانی را جدا کنید. 

لباس هایی را که برای مدت طولانی به آنها احتیاج ندارید کنار بگذارید. براساس نیازتان لباس ها را الویت بندی کنید. حالا به سراغ آشپزخانه بروید. تمامی ظروف اضافه ای که کمتر به آنها احتیاج دارید جدا کنید. وسایل و لباس های غیر ضروری را در مکانی دنج و دور از فضای خانه قرار دهید. 
در این مرحله باید تمامی خرابی های خانه از جمله ظروف شکسته، لامپ ها، چراغ های نیم سوز و فرسوده را تعمیر کنید. هر جایی که به ترمیم نیاز دارد، فورا آن را برطرف کنید.  

اصل دوم: نظم و ‏تر‏تیب

دومین مرحله برای ایجاد اجرای قانون ۵S، ایجاد نظم و ترتیب در خانه است. به این صورت که تمامی وسایل ضروری و مورد نیاز را با نظم و ترتیب در خانه جا دهید. در این صورت اگر به هر وسیله ای که نیاز داشته باشید، در زمان کوتاه و براحتی آن را پیدا می کنید. 
نظم دادن وسایل ضروری باید به گونه ای باشد، که حتی چشم بسته هم بتوانید وسایل را پیدا کنید. برای این کار باید هر وسیله را در جای خودش قرار دهید. چیدمان وسایل باید برحسب میزان استفاده از آنها باشد. وسایلی که استفاده بیشتری دارند، دم دست باشند تا سریعتر آن ها را پیدا کنید. به همین ترتیب آنها را در کشوها، کابینت ها و قفسه و شلف ها قرار دهید. وسایلی که کمتر استفاده می شوند، در قفسه های عقب تر و کابینت های بالا قرار دهید. البته این نظم دهی باید برای همیشه باشد و پس از هر بار استفاده وسایل، مجددا هر یک را جای خودش قرار دهید. 

اصل سوم: پاکیزه‌سازی

سومین اصلی که باید برای نظم و نگهداری وسایل در خانه رعایت کنید، تمیز کردن و شستشوی لوازم و منسوجات منزل است. زمانی که خانه مرتب باشد و هر یک وسایل در جای خودش قرار بگیرد، فضا بازتر می شود. در حین نظم و سر و سامان دادن به وسایل، بر روی زمین خرده وسایل ریز ریخت و پاش می شود. با جارو کشیدن به تمام قسمت های خانه، از شر این آشغال ها راحت می شوید.
حالا نوبت به آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی است. در آشپزخانه باید لکه های چربی و لکه ها را از روی وسایل پاک کنید. گردگیری و دستمال کشی یک کار همه روزه است که نباید فقط یک بار آن را انجام دهید و بعد به باد فراموشی بسپارید.
سرویس بهداشتی و حمام را به مایع شوینده و ضدعفونی کننده تمیز کنید. یادتان باشد برای تمیز ماندن ظروف باید بلافاصله پس از صرف غذا، آنها را بشویید. لباس های کثیف را روی هم تلنبار نکنید. سطل زباله را زود به زود تخلیه کنید تا خانه محلی برای رشد باکتری ها نشود.

اصل چهارم : استانداردسازی وسایل

چهارمین اصلی که برای نظم و نگهداری وسایل در قانون 5S باید رعایت کنید، استاندارد سازی وسایل است. در این مرحله باید از وسایلی همچون ملحفه های سفید رنگ و تمیز برای رتختخواب، ظروف تمیز و بدون شکستگی، چندین دستمال برای قسمت های مختلف آشپزخانه از جمله دستمال برای ظروف، دستمال برای میوه، دستمال برای گردگیری، دستمال برای پاک کردن لکه های چربی و .... استفاده کنید. 
جا کفشی را هم استاندارد و جادار انتخاب کنید. به طوری که کفش ها به طور مرتب در آن قرار بگیرند. از انداختن کفش ها در جلوی ورودی خانه جلوگیری کنید.

اصل پنجم: انضباط

انضباط در قوانین ۵S به معنای انجام کارها به شکل منسجم و درست است که با تمرین و تکرار حاصل می شود. این کار را باید ابتدا از خودتان آغاز کنید. اگر عادت نکردید لباس هایتان را به طور مرتب در کمد قرار دهید، چند روز با اجبار این کار را انجام دهید. اگر شخص شما فرد نامرتبی باشید، نمی توانید سایر اعضا خانواده را به انضباط دعوت کنید. برای ایجاد حس مسئولیت بهتر تمام کارهایی که تاکنون از آن نفرت داشتید، در لیست کارهایی که باید انجام دهید، بنویسید. پس از مدتی که خودتان به فرد منظمی تبدیل شد، می توانید ایده های جالبی برای منضبط کردن سایر اعضای خانواده هم در پیش بگیرید.